مراحل رشد ارتباط کلامی

مقدمه

رشد زبان و سخنگویی در کودکان ممکن است یکی از مهمترین مسائلی باشد که مورد توجه قرار می گیرد.تغییرات قابل توجه از صداهایی نامفهوم به سخن گفتن بطور کامل و ادای جملات پیچیده بطور غیر قابل باوری ایجاد می شود. حتی قبل از اینکه کودک بتواند اولین کلمات خود را به زبان بیاورد قادر به فهم بخش اعظمی از زبان مادری می باشد.

کودکان مراحل مختلفی از رشد کلامی را طی می کنند. اولین شکل از زبان به صورت ایجاد صداهای نامفهوم می باشد که به مرور به سمت مرحله تک کلمه ای پیشرفت خواهد کرد. از آن پس کودکان به زودی می توانند جملات دو کلمه ای و سرانجام جملات چند کلمه ای را بیان کنند.

در اینجا فقط بعضی از مراحلی که همیشه کودکان سیر می کنند تا به رشد زبان و برقراری ارتباط کلامی برسند ذکر شده است.

از تولد تا سه ماهگی

ممکن است شگفت آور باشد که بفهمیم رشد زبان در کودک از بدو تولد آغاز می شود. پس ازطی کردن سال اول زندگی کودکان قادر به تشخیص و فهم کلیه صداهای موجود در زبان و گفتگوها هستند.در سه ماهه اول زندگی اکثر نوزادان شروع میکنند به :

• گوش دادن به صداها و عکس العمل نشان دادن به گوینده
• تشخیص تفاوت بین صدای والدین و سایر افراد
• پاسخ دادن به تغییر لحن و بلندی صدا
• واکنش متفاوت نشان دادن به زبان بومی در مقابل زبان غیر بومی خود
• ارتباط برقرار کردن از طریق گریه، خنده و ایجاد صداهای نامفهوم
• شروع به تقلید کردن صداها

سه تا شش ماهگی

با اینکه کودک هنوز نمی تواند صحبت کند اما نمی توان گفت که او نمی تواند با دیگران ارتباط برقرار کند.

این گفتگوی اولیه بر روی صداها، حرکات بیانگر، حالت چشمها و حالت صورت تکیه دارد و شرایط را برای مرحله بعدی رشد کلامی هموار می کند. از سن سه الی شش ماهگی بیشتر نوزادان شروع می کنند به:

• تقلید صداهای ساده و صداهای هماهنگ
• تغییر حرکات صورت با کارهای دیگران، به عنوان مثال خندیدن به هنگام خنده والدین
• گوش دادن به گفتگوی دیگران

شش تا نه ماهگی

در این مرحله اغلب والدین اعلام می کنند که کودک آنها به سرعت و بسیار آواز می خواند و از خود صدا در می آورد. در مجموع در مرحله صدا در آوردن اکثر بچه ها کلماتی چون ماما، د د، بای بای را ادا می کنند. بین سن شش تا نه ماهگی بیشتر بچه ها شروع می کنند به:

• ایجاد صداهای تکراری
• استفاده از صداها و سیگنالهای غیر کلامی برای برقراری ارتباط با دیگران
• استفاده از حرکات بیانگر در ارتباطات، مانند دست تکان دادن و گفتن بای بای

نه تا دوازده ماهگی

وقتی کودکان به سن یک سالگی می رسند تواناییهای کلامی آنها بطور چشمگیری بالا می رود. در حالی که کودکان در این سن قادر به گفتن تنها چند کلمه هستند اما باید به خاطر داشت که قادر به فهم خیلی بیشتری از زبان می باشند.در واقع محققان دریافته اند که کودک دوباره شروع به فهمیدن زبان می کند با سرعتی که بتواند سخن بگوید. کودکان بین سن نه تا دوازده ماهگی به عنوان مثال می توانند:

• اسم بسیاری از اشیا و افراد را یاد بگیرند.
• از حرکات بدن و صورت برای بیان احساس خود استفاده کنند.
• وقتی کسی به آنها می گوید "نه" فعالیت خود را متوقف کند.
• تعدادی کلمات ساده را بگوید.

یک تا دو سالگی

در طول سال اول استفاده از زبان بطور چشمگیری شروع به رشد می کند. محققان رشد، اغلب از این دوره به عنوان مرحله دو کلمه ای یاد می کنند چرا که اکثر کودکان شروع به استفاده از جملات ساده  دو کلمه ای می کنند. در آغاز هجده ماهگی کودک شروع به یادگیری حدودا" 9 الی 10 کلمه در روز می کند. از یک الی دو سالگی کودکان شروع می کنند به:

• فهمیدن دستورات ساده مانند "سرلاک خودت را بخور"
• استفاده از کلمه "مال من" برای تصاحب اشیا
• داشتن دایره لغاتی شامل کلمات بسیارکه به خوبی تلفظ می شوند
• استفاده زیاد از کلماتی که خوب ادا نمی شود و فقط اعضای خانواده آنها را می فهمند
• وصل کردن کلمات ساده برای توصیف اشیا و یا رویدادها

دو تا سه سالگی

در سن دو سالگی کودک از زبان به روشهای پیچیده تری استفاده می کند. در 24 ماهگی تقریبا نیمی از سخنان کودک شامل جملات حد اقل دو کلمه ای می باشد.در طول این مرحله از رشد همچنین کودکان می توانند :

• کلمات ویژه برای توصیف اکثر چیزها استفاده کنند.
• سخنان آنها برای افراد خانواده قابل درک است.
• از افعال و صفات در جملات خود استفاده می کنند.
• از جملات دو و سه کلمه ای استفاده می کنند.
• می توانند توضیح دهند که در طول روز چه اتفاقاتی افتاده است.

سه تا چهار سالگی

در سه سالگی کودکان شروع می کنند به گسترش زبان به صورت پیشرفته تر و ارتباطات آنها تغییر می کند. بیشتر افراد غیر از خانواده قادر به فهم سخنان کودک هستند و در عین حال کودک می تواند با ادای جملات 2 و 3 کلمه ای در گفتگوها شرکت نماید. سایر تواناییهایی که در این سن پدیدار می شوند عبارتند از :

• می توانند جملات را بفهمند و از آنها درست استفاده کنند.
• شروع به استفاده از افعال گذشته و افعال جمع می کنند.
• قادر به اجرای دستورات دو تا چهار مرحله ای هستند.
• می توانند از جملاتی که دارای قید زمان هستند استفاده کرده و مفهوم آنها را بفهمند مثل "من می خواهم فردا به باغ وحش بروم."
• ترانه ها را یاد می گیرند و می خوانند.

چهار تا پنج سالگی

بین چهار تا پنج سالگی کودکان به سرعت در استفاده از زبان و گفتگو ماهر می شوند. در این سن کودکان نه تنها قادر به صحبت کردن و در ک مطالب هستند بلکه می توانند از کلمات تفضیلی مانند ، سریع، سریع تر و سریعترین درست استفاده نمایند. برخی از تواناییهایی که در این سن بروز می کنند عبارتند از :

• قادر به اجرای رشته ای از دستورات غیر مرتبط که بیش از سه مرحله دارند می باشد.
• از شنیدن داستانهای بلند تر لذت برده و می تواند قسمتی از آنها را به درستی به خاطر بسپارد.
• از جملاتی که شامل پنج و یا شش کلمه هستند استفاده می کند.
• می تواند تخیلات و افکار مختلف را در یک جمله با هم ترکیب کند.
• سوالاتی در رابطه با اینکه اشیا چرا، چگونه و چه وقت ایجاد شده اند می پرسد.
• در مورد آینده و چیزهای خیالی سخن می گویند. "من میخواهم ... ویا من امیدوارم ..."

به خاطر داشته باشید که هریک از مراحل رشد به عنوان یک جزئ مهم و کلیدی از رشد می باشد. کودکان در قدمهای متفاوتی مراحل رشد را طی می کنند. با اینحال اگر احساس می کنید که کودک شما مراحل رشد خود را به خوبی طی نمی کند با متخصص در میان بگذارید تا رشد کودک شما را ارزیابی کند.

هر گونه کپی برداری بدون ذکر نام سرای کودک پیگرد قانونی دارد.